HOMECÔNG THỨC
Vinylaxetilen là gì? 8 điều cần biết về Vinylaxetilen
Vinylaxetilen là gì? Công thức, cấu tạo của Vinylaxetilen bao gồm những gì? Nó có phản ứng hóa học như thế nào? Tất cả sẽ được TTmobile giải đáp ngay dưới đây. Cùng theo dõi nhé.
Vinylaxetilen là gì?
Vinylaxetilen là một trong số những thành phần hay nguyên liệu chính tạo ra các loại cao su tổng hợp hiện nay. Tên gọi Vinylaxetilen này là tên gọi thông thường của hợp chất hidrocacbon.
Vinylaxetilen là hidrocacbon có công thức đặc biệt khi vừa chứa liên kết đôi vừa chứa liên kết ba trong phân tử, vì thế nó thể hiện tính chất gần giống với ankin, lại gần giống anken.
Trong hóa học hữu cơ, cbanj sẽ thường xuyên bắt gặp các hợp chất hidrocacbon mà trong phân tử có chưa liên kết bội (liên kết đôi, liên kết ba). Cụ thể, chúng thuộc nhóm hidrocacbon không no.
- Anken là những hợp chất hidrocacbon mạch hở trong phân tử có một liên kết đôi C=C
- Ankin là những hợp chất hidrocacbon mạch hở trong phân tử có một liên kết ba C≡C
- Ankađien là những hợp chất hidrocacbon mạch hở trong phân tử có hai liên kết đôi C=C
- Nói về các hợp chất chứa liên kết ba, axetilen có công thức Axetylen – H-C≡C-H là ankin đơn giản nhất. Khi ta cho hai phân tử axetilen cộng hợp với nhau tạo thành một chất mới tên gọi vinylaxetilen.
Nguồn gốc vinylaxetilen
Ankin là những hợp chất hidrocacbon mạch hở trong phân tử có một liên kết ba C≡C. Trong các các hợp chất chứa liên kết ba, axetilen có công thức H-C≡C-H là ankin đơn giản nhất.
Khi ta cho hai phân tử axetilen cộng hợp với nhau bằng phản ứng Dime hóa với chất xúc tác là NH2Cl, CuCl ở nhiệt độ cao tạo thành một chất mới tên gọi vinylaxetilen: CH2=CH-C-C≡H (C4H4) (trong đó gốc CH2=CH- gọi là 1-ethenyl, hoặc vinyl) còn axetilen là các gọi tên của nhóm hidrocacbon chứa liên kết 3.
Công thức cấu tạo của Vinylaxetilen
Vinylaxetilen có công thức cấu tạo là CH2 = CH-CC H
Trong công thức phân tử axetilen có liên kết ba và liên kết đôi, với cấu tạo như vậy nó sẽ thể hiện tính chất như những phân tử có đa liên kết khác như phản ứng cộng với H2, HCl hay phản ứng với AgNO3, KMnO4, …
Công thức hóa học Vinylaxetilen
2CH≡CH CH≡C-CH=CH2 (vinyl axetilen)
Điều kiện phản ứng
– Nhiệt độ
– Xúc tác: NH4Cl, CuCl2
Cách thực hiện phản ứng
– Đime hóa axetilen ở nhiệt độ và xúc tác thích hợp thu được vinyl axetilen.
Hiện tượng nhận biết phản ứng
– Không có
Bạn có biết
– Các phản ứng trên là phản ứng trùng hợp của axetilen.
– Ở những điều kiện khác nhau ta thu được các sản phẩm trùng hợp khác nhau.
– Phản ứng đime hóa.
Vinylaxetilen có phản ứng hóa học như thế nào?
Vinylaxetilen có phản ứng hóa học như sau:
1 – Vinylaxetilen phản ứng thành Butadien
Axetilen -> vinyl axetilen -> buta-1,3-dien -> cao su buna
2 – Vinylaxetilen phản ứng thành Butan
Propan -> Metan -> Axetylen -> Vinylaxetylen -> Butan -> Propylen -> propylen glycol
3 – Vinylaxetilen + H2
CH2CHCCH + H2 → CH2CHCHCH2
– Vinylaxetilen cũng có thể được thêm vào kết nối đôi còn lại hoặc nó có thể được thêm hoàn toàn.
CH2CHCCH + 3H2 → CH3CH2CH2CH3 (butan)
4 – Vinylaxetilen + Br2
Phản ứng hóa học của Vinylaxetilen + Br2 như sau:
CH2 = CH-CC CH + 3Br2 CH2Br-CHBr-CBr2-CHBr2
5 – Vinylaxetilen + HCl
Phản ứng hóa học của Vinylaxetilen + HCl theo tỉ lệ mol 1:2 như sau:
CH≡C-CH=CH2 + 2HCl →CH2=CCl-CHCl-CH3
Phản ứng này viết theo tỉ lệ mol 1:2
Ngoài ra còn có thể cộng vào nối đôi còn lại, theo quy tắc MacCopnhiCop: phần dương của tác nhân tấn công C mang liên kết đôi chứa nhiều Hidro hơn.
CH2 = CCl-CHCl-CH3 + Br2 → CH3-CCl2-CHCl-CH3
6 – Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn
Vinylaxetilen làm mất màu dung dịch thuốc tím KmnO4
3CH2CHCCH + 2KMNO4 + 4H2O →6CH2CHO + 2MnO2 + 2KOH
7 – Phản ứng thế bằng ion kim loại bạc
9CH2CHCCH + 12AgNO3 + 16NH3 → 12AgCCHCH2 + 12NH4NO3
8 – Phản ứng điều chế Vinylaxetilen
Khi cho axtilen tham gia phản ứng đime ta được vinylaxetilen như sau:
Xem Thêm:
Các dạng bài tập về Vinylaxetilen
Bạn có thể tham khảo các dạng bài tập dưới đây:
Bài tập 1:
Hoàn thành chuỗi phản ứng.
axetilen →→ vinylaxetilen →→ butađien 1,3 →→ cao su buna
Hướng dẫn giải
C2H2 →→ CH2=CH-C三CH
CH2=CH-C三CH →→ CH2=CH-CH=CH2
nCH2=CH-CH=CH2 →→ (-CH2-CH=CH-CH2-)n
Bài tập 2:
Hoàn thành chuỗi phản ứng sau:
propan →→ metan →→ axetilen →→ vinylaxetilen →→ butan →→ propilen →→ propilenglycol
Hướng dẫn giải
CH3-CH2-CH3 to,xt→→to,xt CH4 + CH2=CH2
2CH4 to,lamlanhnhanh→→to,lamlanhnhanh CH≡CH + 3H2
2CH≡CH to,xt→→to,xt CH≡C-CH=CH2
CH≡C-CH=CH2 + 3H2 to,Ni→→to,Ni CH3-CH2-CH2-CH3
CH3-CH2-CH2-CH3 to,xt→→to,xt CH2=CH-CH3 + CH4
3CH2=CH-CH3 + 2KMnO4 + 4H2O →→ 3CH2(OH)-CH(OH)-CH3 + 2MnO2 + 2KOH
Bài tập 3:
Nung nóng hỗn hợp X gồm 0,2 mol vinylaxetilen và 0,2 mol H2 với xúc tác Ni thu được hỗn hợp Y có tỉ khối hơi so với H2 là 21,6. Hỗn hợp Y làm mất màu tối đa m gam brom trong CCl4. Giá trị của m là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải
CH2=CH-C三CH + H2 →→ CH2=CH-CH=CH2
CH2=CH-CH-CH2 + H2 →→ CH3-CH2-CH2-CH3
mY=mX=10,8g
mY=43,2g => nY= 0,25 mol
nH2pư = nX- nY=0,15 mol
Bảo toàn liên kết pi:
3nC4H4 = nH2pư + nBr2
=> nBr2= 0,45 mol
=> mBr2= 72g.
Bài tập 4:
Hỗn hợp khí X gồm 0,3 mol H2 và 0,1 mol vinylaxetilen. Nung X một thời gian với xúc tác Ni thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với không khí là 1. Nếu cho toàn bộ Y sục từ từ vào dung dịch brom (dư) thì có m gam brom tham gia vào phản ứng. Tính m.
Hướng dẫn giải:
CH2=CH-C三CH + H2 →→ CH2=CH-CH=CH2
CH2=CH-CH-CH2 + H2 →→ CH3-CH2-CH2-CH3
mY=mX=5,8g
mY=29g => nY=0,2 mol
nH2pư= nX-nY=0,2 mol
Bảo toàn liên kết pi:
3nC4H4= nH2pư + nBr2
=> nBr2= 0,6 mol
=> mBr2= 96g.
Bài tập 5:
Hỗn hợp X gồm propin, but–1–in, vinylaxetilen, pent-1-in. Cho m gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch AgNO3 trong nước amoniac dư thu được (m + 26,75) gam kết tủa. Mặt khác m gam hỗn hợp X làm mất màu tối đa 88 gam brom. Hiđro hoá m gam hỗn hợp X (xúc tác Ni, đun nóng) thu đ ược hỗn hợp Y. Đốt hết lượng Y nầy thu được 47,08 gam CO2. Phần trăm khối lượng vinyl axetilen trong hỗn hợp X là?
Bài tập 6:
Cho các chất sau: metan, axetilen, etilen, vinylaxetilen, toluen, stiren. Số chất làm mất màu nước brom là những chất nào?
Hướng dẫn giải:
Các chất có liên kết pi, phenol, anilin hoặc có nhóm chứa nhóm chức anđehit thì có phản ứng làm mất màu nước Br2.
Axetilen (CH≡CH); Etilen (CH2=CH2); Vinylaxetilen (CH≡C-CH=CH2); Stiren (C6H5CH=CH2) làm mất màu nước Br2.
Vì vậy, sẽ có 4 chất làm mất màu nước brom.
Bài tập 7:
Hỗn hợp X gồm vinylaxetilen, eten và propin có tỉ khối với hiđro bằng 17. Đốt cháy hoàn toàn X thu được CO2 và 3,6 gam H2O. Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy qua dung dịch Ca(OH)2 dư thì thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải:
Bài tập 8:
Hỗn hợp T gồm axetilen, vinylaxetilen và hai este (trong đó có một este đơn chức và một este hai chức đều mạch hở). Biết 2,395 gam T tác dụng được vừa đủ với 250 ml dung dịch NaOH 0,1M. Nếu đốt cháy hoàn toàn 0,075 mol T cần vừa đủ 5,992 lít khí O2 (đktc) thu được H2O và 10,560 gam CO2. Mặt khác, 3,832 gam T tác dụng được với tối đa với p mol Br2/CCl4. Giá trị của p gần nhất với giá trị nào?
Hướng dẫn giải:
Bài tập 9:
Hỗn hợp x gồm metan, etilen, propin, vinylaxetilen và hiđro. Dẫn x qua ni nung nóng, sau phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp y có tỉ khối so với khí nitơ đioxit là 1. Biết 5,6 lít hỗn hợp y (đktc) làm mất màu vừa đủ 72 gam brom trong dung dịch. Hỏi 5,6 lít hỗn hợp x (đktc) làm mất màu vừa đủ bao nhiêu gam brom trong dung dịch?
Tổng Kết
TTmobile vừa giải nghĩa cho bạn về Vinylaxetilen, công thức, cấu tạo, các phản ứng hóa học của Viny. Các định nghĩa kèm bài tập rất rõ ràng, chi tiết. Hy vọng từ những chia sẻ của bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về Vinylaxetilen và giải quyết được các bài hóa học với chất hóa học này một cách dễ dàng.
Rất cảm ơn bạn đã quan tâm và đọc bài.
